Voorbij de machteloosheid
Als je puberzoon of dochter in knel zit met zichzelf, dan is dat als ouder best confronterend. Je gaat samen op zoek naar hulp, maar welke is dan de juiste? Er volgt wellicht een wachtlijst van een paar weken (soms maanden) en dan begint er een begeleidingstraject. Als ouder word je zoveel mogelijk betrokken in het proces, maar tja verder voel je je als ouder vrij machteloos. Je kunt verder niet zoveel doen, nietwaar? Nee, NIET waar. Er is ontzettend veel dat je kan doen. Alleen gaat dat deel niet over je zoon of dochter, maar over jezelf.
Ik herinner me een intake voor een faalangstreductie training op de middelbare school waar ik tot drie geleden de training gaf. De intake was met beide ouders erbij. De jongen in kwestie was erg onzeker, altijd erg bezig met afstemmen op de omgeving. Mede-leerlingen, docenten, als het maar goed was voor de ander, dan was het goed voor hem. Maar zijn methode werkte niet meer voor hem. Tenminste, dat vonden zijn ouders, want die wilden graag dat hij aan deze training mee ging doen. Vaders woorden waren: “Oh ik herken dit zo, dit is ook precies wat ik altijd doe en ik kan je zeggen Madelon, daar wordt een mens niet gelukkig van. Ik gun hem enorm dat hij dit anders gaat doen.”
Waarop mijn vraag was: “Wanneer begint uw eigen faalangstreductietraining?”
Ik geloof dat meer dan 80% van de opvoeding bestaat uit het vóórdoen van het leven. Je kunt nog zo nadrukkelijk vertellen aan je zoon dat hij voor zichzelf moet opkomen, maar als jullie vervolgens in de rij bij de kassa staan en je laat zelf iemand voorkruipen dan is dat wat hij ziet en is DAT wat beklijft. En precies hier ligt een enorme kans om uit de machteloosheid te stappen en je kind een groot cadeau te geven. Het ECHTE goede voorbeeld. Congruent zijn. Dat wat je zegt, wat je hem wilt leren, dat leef je. Dat doe je voor.
Precies, confronterend dus. Maar dit is mijn inziens een geweldige kans om samen te groeien. Welke normen en waarden wil je doorgeven? Hoe wil je dat jouw zoon/dochter over zichzelf denkt? Schrijf het op en stel jezelf de vraag: “Leef ik dit zelf?” Is het antwoord ja, lekker zo doorgaan. Is het antwoord nee, dan nodig ik je uit om op zoek te gaan naar de reden waarom je dat niet doet. Daar kunnen heel veel redenen voor zijn.
Laat ik een voorbeeld geven uit mijn eigen avontuur. Ik ben ook moeder en ik heb de mazzel dat ik twee kinderen heb die alle ruimte voelen om mij en mijn man dingen terug te geven… Ja en ze winden er ook geen doekjes om zal ik je vertellen. Ze zeggen gewoon precies waar het op staat. Ik betrapte mijn dochter van negen op een leugen in een situatie met betrekking tot haar gezondheid. Dat vond ik echt frustrerend en ik zei haar dat ik liever zie dat ze hardop zegt ‘Dat ga ik niet doen’ dan net alsof te doen en stiekem dus niet doen. Ze keek me aan en zegt: “Maar vorige week bij het winkelen in Leeuwarden deed jij het ook, toen loog jij ook!’ Ze bedoelde mijn goedbedoelde “We gaan niet elke 10 minuten onze handen desinfecteren bij elke winkel Annejet, soms doen we even alsof”. Ja, ik loog tegen het winkelpersoneel. Ik deed alsof. Het lijkt niets, maar Annejet was getuige en maakte de vertaling naar haar eigen situatie. Mijn les. Ik had natuurlijk ook tegen het winkelpersoneel kunnen zeggen dat ik bij de vorige winkel al die smurrie had gebruikt en dat ik het nu niet ging doen. Dat deed ik niet. Waarom deed ik dat niet? Nou, ik hou niet zo van confrontaties..
Wil je als ouder het verschil maken? Ga de confrontatie aan met dát wat je zoon of dochter je laat zien. Dat wat het proces je laat zien. Dit is van zoveel waarde, dat zal elke jeugdhulpverlener beamen. Ik herinner me een fragment uit de “Kinderen van de rekening”, een televisieserie waarin een aantal jongeren in de zorg gevolgd wordt. Een jongen van een jaar of zeventien zit met zijn begeleider tegenover zijn ouders. Hij zit al jaren wisselend in en uit de zorg. Het gesprek loopt op als hij ineens opstaat en schreeuwt: “Ik heb nu zoveel aan mezelf gedaan, wanneer gaan jullie nu eens wat aan jezelf doen?” Zijn wanhoop raakte me.
Dit is waar wij als ouders verantwoordelijkheid in mogen en kunnen nemen. Onze eigen shit opruimen en aanpakken binnen de mogelijkheden die we hebben. Dat is wat ik Moedig Ouderschap noem. Dit is waar ik als jongeren – en gezinscoach ook op inzet. Ieder pakt zijn of haar eigen verantwoordelijkheid op, zodat er zoveel meer ruimte ontstaat om te kunnen groeien. Dan blijkt de hulpvraag van je puber ook een kans voor jou om als mens en ouder te groeien én geef je een inspirerend voorbeeld.
Madelon Blok
(foto credits: https://www.freepik.com)
